Veg Biryani – मिक्स व्हेज बिर्याणी म्हणजे एक प्रकारचा भात. यामध्ये वेगवेगळ्या मसाले घालून व भाज्या घालुन करतात.भात हा सर्वांना आवडणारा पदार्थ आहे. भाताची पहिली ओळख आपल्याला लहानपणीच होते भाताच्या पेजेच्या स्वरूपात. Veg Biryani – मिक्स व्हेज बिर्याणीम्हणजे याच भातात ठराविक प्रकारचे मसाले व भाज्या घालून तयार केली जाते.काही व्यक्ती मांसाहार खात नाहीत अशा व्यक्तींना व्हेज बिर्याणी Veg Biryani हा उत्तम पर्याय आहे. अतिशय चविष्ट व लोकप्रिय पदार्थांमध्ये Veg Biryani – मिक्स व्हेज बिर्याणी गणली जाते. व्हेज बिर्याणी बासमती तांदळापासून बनवतात. वेगवेगळ्या भाज्या घालून केल्यामुळे तिचा पौष्टिक पना ही वाढतो व चवही वाढते व एक रुचकर पदार्थ तयार होतो व्हेज बिर्याणी करताना शक्यतो जुना तांदूळ वापरावा.
थोडे मिक्स व्हेज बिर्याणी विषयी.
Veg Biryani – मिक्स बिर्याणी एक तांदूळ व भाज्या मिक्स करून केलेला एक पदार्थ आहे. Veg Biryani – मिक्स बिर्याणी हा पदार्थ चिकन बिर्याणी किंवा हैदराबादी बिर्याणी यावरून प्रेरणा घेऊन केलेली केलेल्या एक पदार्थ आहे. तांदूळ व भाज्या घालून केलेला हा पदार्थ संपूर्ण भारतभर प्रसिद्ध आहे.मिक्स व्हेज बिर्याणी हे थर लावून केली जाते.बिर्याणी खरी तर मुस्लिम राष्ट्राकडून आपल्याकडे आली आहे. इतिहासकाळात मुघल राजाच्या स्वयंपाक घरात बिर्याणी बनवली गेल्याचे काही ठिकाणी उल्लेख केलेला आढळतो. परंतु त्या बिर्याणीत चिकन, मटन घातले जात होते. नंतर त्याच बिर्याणी पासून प्रेरणा घेऊन Veg Biryani – मिक्स बिर्याणी केली जाऊ लागली. मिक्स व्हेज बिर्याणी ही पूर्णपणे भारतीय पदार्थ म्हणून ओळखले जाते. Veg Biryani – मिक्स बिर्याणी ही एक भारतीय भाज्या व भारतीय सुगंधित मसाले वापरून केली जाते.मिक्स व्हेज बिर्याणी ही अनेक वेगवेगळ्या पदार्थात पासून बनवली जाते त्यात वेगवेगळे स्वाद व वेगवेगळ्या सुगंध वापरून केले जाते या बिर्याणी गरम मसाले तळलेला कांदा थोडे दही वापरले जाते. मिक्स व्हेज बिर्याणीची खासियत म्हणजे बिर्याणीच्या प्रत्येक घासात मसाले व भाज्यांचा स्वाद आला पाहिजे.
Veg Biryani – मिक्स बिर्याणी मध्ये कोणकोणते घटक वापरले जातात.
Veg Biryani – मिक्स बिर्याणी तांदूळ,भाज्या,सुगंधित मसाले,दही, सुकामेवा वापरला जातो सर्वात प्रथम मिक्स व्हेज बिर्याणी प्रथम मुख्य घटक म्हणजे तांदूळ असतो.
- तांदूळ :-मिक्स व्हेज बिर्याणीत बासमती तांदूळ वापरला जातो. मिक्स व्हेज बिर्याणी मध्ये जो तांदूळ वापरला जातो त्यासाठी लांब दाण्याचा व सुगंधित तांदळाला जास्त पसंती दिली जाते.
- भाज्या :- मिक्स व्हेज बिर्याणी करताना वेगवेगळ्या प्रकारच्या भाज्या वापरून केली जाते. त्यात कांदा, बटाटा, गाजर, फ्लॉवर, श्रावण घेवडा, तोंडली,मटार, सिमला मिरची, मशरूम यांसारख्या भाज्या वापरल्या जातात.तसेच ऋतूनुसार उपलब्ध असणाऱ्या भाज्या वापरल्या जातात.मिक्स व्हेज बिर्याणी करताना बटर तुप सारखे पदार्थ वापरले जातात.
- मसाले :-मिक्स व्हेज बिर्याणी मध्ये वेलदोडा,लवंग,मिरे,केशर व दालचिनी यांसारखे सुगंधित मसाले वापरून बिर्याणीच्या स्वादात भर घातली जाते.
- सुकामेवा :- मिक्स व्हेज बिर्याणी काजू बदाम किशमिश वापरला जातो.मिक्स व्हेज बिर्याणी फोडणीसाठी तूप वापरले जाते व बटर वापरले जाते.
How To Make Veg Biryani-मिक्स व्हेज बिर्याणी कशी बनवतात.
Veg Biryani – मिक्स बिर्याणी बनवताना प्रथम तांदूळ धुऊन तासभर तरी भिजवला जातो. नंतर तीन पट पाणी घालून त्यात वेलदोडा, दालचिनी,तेज पत्ता घालून उकळायला टाकतात. पाणी उकळले की त्यात तांदूळ घालून शिजवून घेतात. बिर्याणीच्या काही प्रकारात तांदूळ अर्धवट शिजवतात तर काही प्रकारात तांदूळ पूर्ण शिजवतात. अर्धवट शिजवलेला तांदूळ पुन्हा भाज्यांसोबत पूर्णपणे वाफवला जातो. तसेच पूर्ण शिजवलेल्या तांदूळ चाळणीतून निथळून घेतात. नंतर भाज्यांच्या छोट्या आकाराच्या फोडी करून प्रत्येक भाजी गरम पाण्यात उकळून वेगवेगळ्या वाफवल्या जातात. भाज्या वाफव ल्या नंतर त्यात आले, लसूण मिरच्या, गरम मसाला यात घालून भाज्या परतून घेतात. नंतर भाज्या व शिजवलेला तांदूळ यांचे थर देऊन पक्क्या झाकणाच्या भांड्यात परत एकदा वाफवले जाते. बिर्याणी वाफवताना केशराचे दूध घातले जाते.केशरामुळे बिर्याणीचा सुगंध व स्वाद वाढतो. मिक्स बिर्याणी गरम गरमच वाढली जाते. सोबत रायता कांदा, टोमॅटो अशा सॅलड सोबत खाल्ली जाते.
साहित्य.
- अर्धा किलो बासमती तांदुळ.
- ओला नारळ अर्धा.
- दोन कांदे. वाटणा साठी.
- पाच सहा मध्यम आकाराचे कांदे तळण्या साठी.
- दोन तीन काड्या केशराच्या.
- एक इंच दालचीनी.
- चार पाच हिरवे वेलदोडे.
- दोन तीन चमचे तूप.
- एक टोमॅटो.
- चिमुट भर साखर.
- बटाटे दोन.
- गाजर मोठे दोन.
- तोंडली उभी चिरलेली वाटीभर.
- फ्लॉवर ची फुले मोठी वाटी भर.
- वाटाणे वाटीभर.
- एक इंच आले.
- आठ दहा लसुण पाकळ्या.
- धने जिरे पावडर दोन चमचे.
- लाल तिखट चार पाच चमचे.
- हळद अर्धा चमचा.
- गरम मसाला तीन चार चमचे.
- दही अर्धी वाटी.
- मुठ भर पुदिना.
- मुठ भर कोथींबीर चिरलेली.
- मीठ चवीनुसार
कृती.
भात शिजवणे.
- Veg Biryani – मिक्स बिर्याणी बनवतांना प्रथम बासतमी तांदूळ दोन ते तीन पाण्याने स्वच्छ धुवून घ्या.
- दोन ते तीन पाण्याने धुतल्यामुळे भात शिजल्या नंतर एकदम पांढरा स्वच्छ होतो.
- तांदूळ धुतल्यानंतर अर्धा तास भिजत घालून ठेवा.एक नारळ फोडून घ्या व खोबरे काढून त्याचे छोटे छोटे तुकडे करून घ्या.
- नंतर कांद्याच्या थोड्या मोठ्या फोडी करून घ्या.तशाच टोमाटो च्या हि फोडी करून घ्या.
- नंतर ओले नारळ, टोमॅटो व कांदा मिक्सरमधून बारीक वाटून घ्यावा व ते मिश्रण चाळणी चाळून चोथा वेगळा करून घ्यावा.
- खाली उरलेले नारळाचे व कांद्या टोमॅटोचे मिश्रण वेगळे काढून ठेवा.
- आता भात शिजवण्यासाठी एका पातेल्यात भाताच्या दुप्पट प्रमाणात पाणी घ्यावे.
- पाणी उकळले की त्यात दोन चमचे तूप घालावे तुपामुळे भात मवू होतो.
- आता त्या पाण्यात कांदा, टोमाटो व ओल्या नारळाचे तयार केलेले मिश्रण टाकावे.
- नंतर सुगंधासाठी दालचिनीचा तुकडा, हिरवे वेलदोडे,दोन केशराच्या काड्या व चिमूटभर साखर पण टाकावी.चवीनुसार मीठ टाकावे.
- पाणी उकळले की त्यात बासमती तांदूळ घालून झाकण ठेवून भात शिजवून घ्यावा.भात मोकळा होईल याची काळजी घ्यावी.
भाज्या वाफवणे.
- गाजर,बटाटे,वाटाणे, फ्लावर सगळ्या भाज्या पाण्याने स्वच्छ धुवून घ्याव्या.भाज्या धुतल्या नंतर गाजर व बटाटे साले काढून घ्यावी.
- साले काढून झाल्यावर गाजर व बटाटा यांच्या दीड इंचाच्या उभ्या फोडी चिरून घ्याव्या.मटार शेंगा सोलून घ्यावे व दाने काढून घ्यावे.
- नंतर फ्लावरची छोटी छोटी फुले मोकळी करून घ्यावी.
- नंतर एका भांड्यात पाणी घेऊन गॅस वर ठेवावे.पाणी उकळल्यावर त्यात मीठ टाकून सगळ्या भाज्या वेगवेगळ्या दोन ते चार मिनिटांपर्यंत वाफवून घ्याव्या.
- भाजी वाफवल्यावर चाळनिने चाळून पाणी काढून टाकावे व भाज्या निथळत ठेवावे.
कांदा तळणे.
- कांदा तळण्यासाठी कांद्याच्या बारीक बारीक उभ्या फोडी चिरून घ्याव्या.चिरून झाल्यावर त्या फोडी हाताने चोळून मोकळ्या करून घ्याव्या.म्हणजे कांदा पटकन तळला जातो.
- आता एका कढईत तेल घेऊन गॅसवर ठेवा व तेल तापले कि आच कमी करा व मंद आचेवर कांदा तळून घ्या.
- कांदा सोनेरी रंगावर तलावा.फार गडद रंगावर तळू नये नाहीतर कांदा जळका लागतो. म्हणून कांदा काळजी पूर्वक तळवा. जळणार नाही याकडे लक्ष द्यावे.
- कांदा तळून बाजूला काढून ठेवावे.
Veg Biryani – मिक्स बिर्याणी साठी भाज्याना मसाल्यात परतणे.
- Veg Biryani -मिक्स बिर्याणी च्या भाज्या परतण्यासाठी एका कढईत फोडणीसाठी तूप टाकावे व जिऱ्याची फोडणी द्यावी
- नंतर आपण भातासाठी गाळून घेतलेला कांदा व खोबऱ्याचा चोथा भाज्यांच्या फोडणी साठी वापरू शकतो. नारळ व कांद्याचा चोथा तेलात घालून थोडा परतून घ्यावा.
- त्यात हळद, तिखट,धने,जिरे पावडर,गरम मसाला,आले लसणाची पेस्ट टाकून छान मसाल्याला तूप सुटेपर्यंत परतावे.
- नंतर सगळ्या वाफवलेल्या भाज्या त्यात घालून छान मिक्स करावे.भाज्यांना छान मसाल्यात परतून घ्याव्या. भाज्या परतून झाल्या की त्यात थोडे दही घालावे,मीठ घालावे गॅस बंद करावा.
- गॅस बंद करून झाल्यावर त्यात तळलेल्या कांद्यापैकी थोडा कांदा त्या भाज्यांमध्ये मिक्स करावा.
- आता शिजलेला भात उलथण्याच्या मागच्या दांड्याने थोडा मोकळा करून घ्या
- नंतर एका पातेल्यात एक थर भाजीचा व एक थर भाताचा असे दोन ते तीन थर करुन घ्यावे.
- प्रत्येक थरावर तळलेला कांदा व कोथिंबीर व पुदिना घालावा वएक कप भर दुधात थोडे केशर घालुन भातावर घालुन परत झाकण ठेवून भात वाफवण्यासाठी मंद आचेवर ठेवावा.
- भात वाफल्यावर गॅस बंद करावा व गरम वाढावा.
टिप्स.
- बिर्याणीसाठी उत्तम दर्जाचा बासमती तांदूळ वापरावा. तांदूळ जुना असला तर उत्तम कारण जुना तांदळाचे दाणे भात शिजल्यावर एकदम मोकळे होतात नव्या तांदळाचा भात चिकट होतो.
- बिर्याणी वापरले जाणारे खडा मसाला हा सुद्धा उत्तम सुगंध असलेला वापरावा.म्हणजे बिर्याणीला सुगंध छान येतो.
- बिर्याणीत वापरले जाणारे दही फार आंबट नसावे आंबट दह्यामुळे बिर्याणीची चव बिघडू शकते.
- बिर्याणी बनवताना जर तांदूळ अर्धवट शिजवलेला असेल तर व तांदूळ भाज्यांसोबत शिजवणार असाल तर भाज्यांची ग्रेव्ही योग्य प्रमाणात असावी जास्त ग्रेव्ही घातली तर भात शिजल्यावर चिकट होतो.
- बिर्याणीसाठी तुपाऐवजी तेल घालू शकतात परंतु बिर्याणी करताना बिर्याणीच्या स्वादासाठी तुपाचा पर्याय दिला जातो.
- मिक्स व्हेज बिर्याणी करताना आवडत असल्यास बिर्याणी मध्ये पनीर तळून घालू शकतात.
- सुकामेवा वरून घालताना तळून घालावा.
FAQs.
प्रश्न 1. वीस लोकांसाठी किती किलो व्हेज बिर्याणी लागेल ?
उत्तर :- तुम्ही जर फक्त बिर्याणी खाणार असाल तर वीस लोकांसाठी तीन ते साडेतीन किलो व्हेज बिर्याणी लागेल. जर त्यासोबत वेगळे जेवण असेल तर एक ते दीड किलो चालेल.
प्रश्न 2. व्हेज बिर्याणी साठी साधा तांदूळ वापरू शकतो का ?
उत्तर :- व्हेज बिर्याणी साठी साधा तांदूळ वापरू शकतो, परंतु साधा तांदूळ चा भात चिकट होऊ शकतो व बिर्याणीची चव बिघडू शकते. परंतु जर बासमती तांदूळ वापरला तर व्हेज बिर्याणीला छान चव येईल व बासमती तांदुळाचा भात मोकळा व मऊ शिजतो.
प्रश्न 3. दम बिर्याणी म्हणजे काय ?
उत्तर :- दम बिर्याणी म्हणजे भाज्या व भात वेगवेगळे शिजवून घेतात व एका पक्क्या झाकणाच्या भांड्यात मंद आचेवर वाफवुन घेतात यालाच दम बिर्याणी असे म्हणतात.